تغییر رفتار: چکیدهای از تجربیات نی نی سایتیها
تغییر رفتار، چه در خودمان و چه در فرزندانمان، یکی از چالشهای همیشگی زندگی است. در این پست، به بررسی تجربههای کاربران نی نی سایت در این زمینه میپردازیم. این تجربیات، گنجینهای ارزشمند از نکات کاربردی و راهکارهای عملی هستند که میتوانند به ما در این مسیر کمک کنند.
در اینجا 22 مورد از پرتکرارترین و موثرترین توصیههایی که در نی نی سایت در مورد تغییر رفتار مطرح شده، جمعآوری شده است:
- ✅
شناخت علت رفتار:
قبل از هر چیز، باید ریشه و دلیل رفتار نامطلوب را پیدا کنید. - ✅
صبر و حوصله:
تغییر رفتار زمانبر است و نیاز به صبر و حوصله دارد. - ✅
ثبات قدم:
در اجرای راهکارها، ثابت قدم باشید و تسلیم نشوید. - ✅
تشویق رفتارهای مثبت:
به جای تمرکز بر رفتارهای منفی، رفتارهای مثبت را تشویق کنید. - ✅
نادیده گرفتن رفتارهای جزئی:
برخی رفتارهای جزئی را میتوان نادیده گرفت تا تقویت نشوند. - ✅
ایجاد محیط آرام:
استرس و تنش، تغییر رفتار را دشوارتر میکند. - ✅
بهرهگیری از روشهای جایگزین:
به جای تنبیه، از روشهای جایگزین مانند محروم کردن استفاده کنید. - ✅
گفتگو و همدلی:
با فرد مورد نظر صحبت کنید و سعی کنید با او همدلی کنید. - ✅
تعیین قوانین مشخص:
قوانین واضح و مشخصی برای رفتارها تعیین کنید. - ✅
پیامدهای منطقی:
برای رفتارهای نامطلوب، پیامدهای منطقی در نظر بگیرید. - ✅
الگوی مناسب بودن:
خودتان الگوی رفتارهای مثبتی باشید که از دیگران انتظار دارید. - ✅
کمک گرفتن از متخصص:
در صورت نیاز، از متخصصان روانشناسی و مشاوره کمک بگیرید. - ✅
تمرکز بر یک رفتار در هر زمان:
سعی نکنید همزمان چند رفتار را تغییر دهید. - ✅
تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی:
اهداف بزرگ را به اهداف کوچکتر تقسیم کنید. - ✅
بهرهگیری از نمودار پیشرفت:
پیشرفتها را ثبت کنید تا انگیزه حفظ شود. - ✅
دادن مسئولیت:
به فرد مسئولیت دهید تا حس استقلال و اعتماد به نفس پیدا کند. - ✅
بازی و سرگرمی:
از بازی و سرگرمی برای آموزش رفتارهای جدید استفاده کنید. - ✅
کتاب خواندن:
کتابهای مرتبط با تربیت و روانشناسی کودک/بزرگسال بخوانید. - ✅
مدیریت خشم:
قبل از واکنش نشان دادن، خشم خود را مدیریت کنید. - ✅
خودمراقبتی:
به سلامت جسمی و روانی خود اهمیت دهید. - ✅
داشتن روتین مشخص:
داشتن برنامه روزانه مشخص به ایجاد نظم و کاهش رفتارهای نامطلوب کمک میکند. - ✅
اجتناب از برچسب زدن:
از برچسب زدن به افراد خودداری کنید.
تغییر رفتار: خلاصه تجربیات نی نی سایت
1. صبر و حوصله، کلید اصلی
بسیاری از مادران نی نی سایت تاکید داشتند که تغییر رفتار کودک نیازمند صبر و حوصله فراوان است. نباید انتظار داشت رفتار ناگهان و به سرعت تغییر کند. تکرار، مداومت و آرامش در مواجهه با رفتارهای نامطلوب، از جمله راهکارهایی بود که به آن اشاره شده بود. مادران توصیه می کردند که در لحظات عصبانیت، ابتدا خود را آرام کرده و سپس به رفتار کودک واکنش نشان دهید. درک این نکته که کودک در حال یادگیری است و اشتباه کردن بخشی از این فرآیند است، بسیار کمک کننده است. حتی اگر کودک پیشرفتی نداشته باشد، نباید ناامید شد و باید به تلاش ادامه داد. صبوری نه تنها در تغییر رفتار کودک مؤثر است، بلکه به ایجاد یک رابطه سالم و صمیمی نیز کمک میکند. بعضی از مادرها از تمرینات ذهن آگاهی برای حفظ آرامش خود در این فرآیند استفاده می کردند.
2. تشویق و تحسین، موثرتر از تنبیه
بر اساس نظرات بسیاری از کاربران نی نی سایت، تشویق رفتارهای مثبت بسیار موثرتر از تنبیه رفتارهای منفی است. هنگامی که کودک رفتار خوبی انجام می دهد، باید بلافاصله او را تشویق کرد و دلیل تشویق را به او توضیح داد. تشویق میتواند کلامی (مانند “آفرین”، “چه کار خوبی کردی”) یا غیرکلامی (مانند بغل کردن، بوسیدن) باشد. میتوان از سیستم پاداش نیز استفاده کرد، اما باید مراقب بود که پاداشها مادی بیش از حد نباشند. گاهی یک لبخند یا یک نگاه مهربان نیز میتواند به اندازه کافی موثر باشد. مهم این است که کودک احساس کند که رفتارش دیده شده و مورد قدردانی قرار گرفته است. توجه به این نکته ضروری است که تشویق باید با صداقت و واقعی باشد.
3. تعیین قوانین و حدود مشخص
بسیاری از مادران نی نی سایت بر اهمیت تعیین قوانین و حدود مشخص برای کودکان تاکید داشتند. قوانین باید واضح، ساده و قابل فهم برای کودک باشند. قوانین باید به طور مداوم و پیوسته اعمال شوند. کودک باید بداند که در صورت زیر پا گذاشتن قوانین، چه عواقبی در انتظارش خواهد بود. در تعیین قوانین، باید به سن و تواناییهای کودک توجه کرد. قوانین نباید بیش از حد سختگیرانه و محدود کننده باشند. خانواده باید در اجرای قوانین، یکپارچه و هماهنگ عمل کنند.
4. الگوی رفتاری مناسب
کودکان از رفتار والدین و اطرافیان خود الگو میگیرند. بنابراین، والدین باید الگوی رفتاری مناسبی برای کودکان خود باشند. اگر میخواهید فرزندتان مودب باشد، خودتان باید مودب باشید. اگر میخواهید فرزندتان راستگو باشد، خودتان باید راستگو باشید. اگر میخواهید فرزندتان مهربان باشد، خودتان باید مهربان باشید. والدین باید مراقب گفتار و رفتار خود در حضور کودک باشند. تناقض بین گفتار و رفتار والدین، باعث سردرگمی و گیجی کودک میشود. والدین باید سعی کنند بهترین نسخه خود را به کودک نشان دهند.
5. توجه به نیازهای اساسی کودک
گاهی اوقات، رفتارهای نامطلوب کودک ناشی از عدم توجه به نیازهای اساسی او است. کودک به توجه، محبت، امنیت و استقلال نیاز دارد. اگر کودک احساس کند که به اندازه کافی مورد توجه و محبت قرار نمیگیرد، ممکن است رفتارهای نامطلوبی از خود نشان دهد تا توجه شما را جلب کند. ایجاد یک محیط امن و آرام برای کودک، به او کمک میکند تا احساس آرامش و امنیت کند. دادن فرصت به کودک برای استقلال و انجام کارهای شخصی، به او اعتماد به نفس میدهد. برآورده کردن نیازهای اساسی کودک، به کاهش رفتارهای نامطلوب او کمک میکند. در نظر گرفتن نیازهای رشدی کودک در هر مرحله از زندگی بسیار اهمیت دارد.
6. بازی و سرگرمی
بازی و سرگرمی، یکی از بهترین راهها برای آموزش و تربیت کودکان است. از طریق بازی، کودک مهارتهای مختلفی را یاد میگیرد، مانند مهارتهای اجتماعی، مهارتهای حل مسئله و مهارتهای حرکتی. بازی به کودک کمک میکند تا احساسات خود را بیان کند و با دیگران ارتباط برقرار کند. بازی به کودک کمک میکند تا خلاقیت خود را پرورش دهد. والدین باید زمانی را برای بازی با کودک خود اختصاص دهند. بازیهای گروهی، فرصتی برای یادگیری همکاری و تعامل با دیگران را فراهم میکنند. سعی کنید بازیهایی را انتخاب کنید که متناسب با سن و علاقه کودک باشند.
7. گوش دادن فعال
گوش دادن فعال، یعنی توجه کامل به صحبتهای کودک و تلاش برای درک احساسات و افکار او. هنگام صحبت کردن با کودک، باید ارتباط چشمی برقرار کرد و به زبان بدن او توجه کرد. پرسیدن سوالات باز، به کودک کمک میکند تا بیشتر صحبت کند. بازگو کردن صحبتهای کودک، به او نشان میدهد که به حرفهایش گوش میدهید. از قطع کردن صحبتهای کودک خودداری کنید. گوش دادن فعال، به ایجاد یک رابطه قوی و صمیمی با کودک کمک میکند. با گوش دادن به کودک، میتوانید علت رفتارهای او را بهتر درک کنید.
8. همدلی با کودک
همدلی، یعنی توانایی درک احساسات و افکار دیگران. هنگامی که کودک ناراحت است، باید با او همدلی کنید و به او نشان دهید که احساساتش را درک میکنید. گفتن جملاتی مانند “میفهمم ناراحتی” یا “میدانم که سخته”، به کودک کمک میکند تا احساس کند که تنها نیست. از قضاوت کردن یا سرزنش کردن کودک خودداری کنید. همدلی، به کودک کمک میکند تا احساسات خود را مدیریت کند و با مشکلاتش کنار بیاید. با همدلی، کودک یاد میگیرد که چگونه با دیگران همدلی کند. همدلی، یک مهارت مهم برای زندگی است.
9. حل مسئله به طور مشترک
هنگامی که کودک با مشکلی روبرو میشود، به جای اینکه مشکل را برای او حل کنید، به او کمک کنید تا خودش مشکل را حل کند. ابتدا، مشکل را به طور واضح تعریف کنید. سپس، راهحلهای مختلف را با کودک بررسی کنید. مزایا و معایب هر راهحل را با کودک بررسی کنید. به کودک کمک کنید تا بهترین راهحل را انتخاب کند. به کودک کمک کنید تا راهحل را اجرا کند. حل مسئله به طور مشترک، به کودک کمک میکند تا مهارتهای حل مسئله خود را تقویت کند.
10. بهرهگیری از داستان و بازیهای نقش آفرینی
داستانها و بازیهای نقش آفرینی، ابزارهای قدرتمندی برای آموزش و تغییر رفتار کودکان هستند. میتوانید از داستانها برای آموزش مفاهیم مختلف، مانند صداقت، مهربانی و احترام استفاده کنید. میتوانید از بازیهای نقش آفرینی برای تمرین مهارتهای اجتماعی، مانند همدلی و حل مسئله استفاده کنید. با بهرهگیری از داستانها و بازیهای نقش آفرینی، میتوانید به کودک کمک کنید تا با موقعیتهای مختلف روبرو شود و راهحلهای مناسب را پیدا کند. این روشها به ویژه برای کودکان پیش دبستانی بسیار مؤثر هستند. سعی کنید داستانها و بازیهایی را انتخاب کنید که متناسب با سن و علاقه کودک باشند. میتوانید داستانها و بازیهای نقش آفرینی را خودتان بسازید.
11. مدیریت خشم
یاد دادن روشهای مدیریت خشم به کودکان بسیار مهم است. به کودک یاد دهید که هنگام عصبانیت، نفس عمیق بکشد و تا 10 بشمارد. به کودک یاد دهید که به جای فریاد زدن یا پرخاشگری، احساسات خود را به طور کلامی بیان کند. به کودک یاد دهید که هنگام عصبانیت، از محیط دور شود و به یک مکان آرام برود. به کودک یاد دهید که فعالیتهای آرامشبخش، مانند گوش دادن به موسیقی یا نقاشی کردن، انجام دهد. والدین باید الگوی مناسبی برای مدیریت خشم باشند. اگر کودک در مدیریت خشم مشکل دارد، به دنبال کمک حرفهای باشید.
12. اهمیت خواب کافی
خواب کافی برای سلامت جسمی و روانی کودکان بسیار مهم است. کمبود خواب میتواند باعث تحریکپذیری، بیقراری و رفتارهای نامطلوب شود. سعی کنید یک برنامه خواب منظم برای کودک خود داشته باشید. مطمئن شوید که کودک در یک محیط آرام و تاریک میخوابد. از تماشای تلویزیون یا بهرهگیری از وسایل الکترونیکی قبل از خواب خودداری کنید. اگر کودک در خواب مشکل دارد، به پزشک مراجعه کنید. به سن کودک در تعیین میزان خواب مورد نیاز توجه کنید.
13. تغذیه مناسب
تغذیه مناسب نیز بر رفتار کودکان تاثیر دارد. مصرف بیش از حد قند و مواد غذایی فرآوری شده میتواند باعث بیش فعالی و رفتارهای نامطلوب شود. سعی کنید به کودک خود غذاهای سالم و مغذی بدهید. مصرف میوهها و سبزیجات را در رژیم غذایی کودک افزایش دهید. از دادن نوشابههای گازدار و آبمیوههای صنعتی به کودک خودداری کنید. اگر کودک مشکل تغذیهای دارد، به متخصص تغذیه مراجعه کنید. برخی کمبودهای ویتامینی میتوانند بر رفتار کودک تاثیرگذار باشند. با پزشک مشورت کنید.
14. مشاوره با متخصص
اگر با وجود تلاشهای زیاد، موفق به تغییر رفتار کودک خود نشدید، به دنبال کمک حرفهای باشید. یک روانشناس کودک یا مشاور میتواند به شما کمک کند تا علت رفتارهای نامطلوب کودک خود را پیدا کنید و راهحلهای مناسب را پیدا کنید. هیچ اشکالی ندارد که از کمک دیگران استفاده کنید. مشاوره میتواند به شما کمک کند تا مهارتهای فرزندپروری خود را بهبود بخشید. بعضی اوقات فقط به یک راهنمایی کوچک نیاز دارید. انتخاب یک متخصص با تجربه و مورد اعتماد بسیار مهم است. از پرسیدن سوالات خود از متخصص خجالت نکشید.
15. عدم مقایسه کودک با دیگران
مقایسه کردن کودک با دیگران، به عزت نفس او آسیب میزند. هر کودک، فردی منحصر به فرد با استعدادها و تواناییهای خاص خود است. به جای مقایسه کردن، بر نقاط قوت کودک خود تمرکز کنید. به کودک خود کمک کنید تا به بهترین نسخه خود تبدیل شود. از تشویق کردن تلاشهای کودک خود غافل نشوید. مقایسه کردن، میتواند باعث حسادت و رقابت ناسالم شود. به کودک خود یاد دهید که خود را دوست داشته باشد.
16. ایجاد محیط آرام و بدون استرس
استرس و تنش در خانه، میتواند بر رفتار کودک تاثیر منفی بگذارد. سعی کنید یک محیط آرام و بدون استرس برای کودک خود ایجاد کنید. از بحث و جدال در حضور کودک خودداری کنید. به کودک خود وقت بگذارید و با او بازی کنید. به کودک خود محبت کنید و او را در آغوش بگیرید. ایجاد یک محیط امن و آرام، به کودک کمک میکند تا احساس امنیت و آرامش کند. داشتن یک برنامه روزانه منظم، به کاهش استرس کمک می کند.
17. پذیرش تفاوتهای فردی
هر کودک با ویژگیهای شخصیتی خاص خود به دنیا میآید. برخی کودکان آرام و خجالتی هستند، در حالی که برخی دیگر پر جنب و جوش و اجتماعی هستند. پذیرفتن تفاوتهای فردی کودک، به شما کمک میکند تا انتظارات واقعبینانهتری از او داشته باشید. سعی نکنید کودک خود را به فردی تبدیل کنید که نیست. به جای آن، به کودک خود کمک کنید تا استعدادها و تواناییهای خود را کشف کند. هرگز کودک را به خاطر تفاوتهایش سرزنش نکنید. به کودک خود یاد دهید که به تفاوتهای دیگران احترام بگذارد.
18. پرهیز از برچسب زدن
برچسب زدن به کودک، اثرات منفی زیادی بر رفتار و عزت نفس او دارد. از برچسبهایی مانند “تنبل”، “احمق”، “بیادب” و “لجباز” خودداری کنید. این برچسبها، باعث میشوند که کودک خود را با همان ویژگیها بشناسد. به جای برچسب زدن، رفتارهای خاص کودک را مورد انتقاد قرار دهید. به کودک خود نشان دهید که او را دوست دارید و به او اعتماد دارید. برچسب زدن، میتواند باعث شود که کودک رفتارهای نامطلوب خود را بیشتر تکرار کند. همیشه به کودک فرصت دهید تا خودش را ثابت کند.
19. تقویت عزت نفس کودک
عزت نفس، یعنی احساس ارزشمندی و دوستداشتنی بودن. کودکانی که عزت نفس بالایی دارند، در زندگی موفقتر و شادتر هستند. برای تقویت عزت نفس کودک، به او محبت کنید، او را تشویق کنید، به او مسئولیت بدهید و به او فرصت دهید تا در فعالیتهای مختلف شرکت کند. از انتقاد کردن و سرزنش کردن کودک خودداری کنید. به کودک خود نشان دهید که به او اعتماد دارید. عزت نفس، یک سپر محافظ در برابر مشکلات زندگی است. به کودک خود کمک کنید تا خود را دوست داشته باشد.
20. یکپارچگی والدین
والدین باید در مورد تربیت کودک، یکپارچه و هماهنگ عمل کنند. اگر والدین نظرات متفاوتی در مورد تربیت کودک داشته باشند، کودک دچار سردرگمی میشود و نمیداند که از کدامیک پیروی کند. والدین باید با هم صحبت کنند و به یک توافق برسند. در حضور کودک، از مخالفت کردن با یکدیگر خودداری کنید. یکپارچگی والدین، به کودک احساس امنیت میدهد. در صورتی که اختلاف نظر زیادی وجود داشته باشد، از یک مشاور کمک بگیرید. این مسئله در تربیت کودک نقش بسیار مهمی دارد.
21. پیگیری و مداومت
تغییر رفتار کودک، یک فرآیند زمانبر است. نباید انتظار داشته باشید که رفتار کودک به سرعت تغییر کند. باید صبور باشید و به تلاش خود ادامه دهید. پیگیری و مداومت، کلید موفقیت است. حتی اگر کودک پیشرفتی نداشته باشد، ناامید نشوید. جشن گرفتن موفقیت های کوچک نیز مهم است.
22. توجه به سلامت روان خود
والدینی که سلامت روان خوبی دارند، بهتر میتوانند از فرزندان خود مراقبت کنند. به نیازهای خود توجه کنید و زمانی را برای استراحت و تفریح اختصاص دهید. از حمایت اطرافیان خود بهرهمند شوید. اگر احساس میکنید که به کمک نیاز دارید، از یک متخصص کمک بگیرید. سلامت روان شما، بر سلامت روان فرزندتان تاثیر میگذارد. مراقبت از خود، یک وظیفه است نه یک خودخواهی. سعی کنید یک سبک زندگی سالم داشته باشید.
یکی از چالش برانگیزترین مراحل تربیت، مسئله آموزش مدیریت خشم به کودکان است. در یکی از مواردی که با آن مواجه شدم، پسر ۶ ساله ای پس از هر ناکامی شروع به پرتاب وسایل می کرد. راهکار موفقی که اجرا کردیم استفاده از تکنیک بطری آرامش بود که حاوی سنگ ریزه و مایع رنگی است و هنگام عصبانیت تکان داده می شود تا کودک تمرکز کند. این روش فیزیولوژی خشم را به خوبی کنترل می کند.
بحث تعیین قوانین و حدود، یکی از ارکان اساسی تربیت است که در عمل پیچیدگی های خاص خود را دارد. در کارگاهی که اخیرا برگزار شد، مادرانی گزارش دادند استفاده از تابلوهای تصویری قوانین خانگی بسیار موثرتر از بیان شفاهی بوده است. نکته جالب این بود که کودکان زیر ۷ سال، قوانین مصور را بهتر درک می کنند و به خاطر می سپارند.
مسئله تشویق و تحسین همیشه مورد تاکید متخصصان بوده اما باید دقت کرد که در اجرا افراط نشود. در خانواده ای که مشاهده کردم، والدین برای هر رفتار کوچک کودک را با هدیه تشویق می کردند که نتیجه معکوس داشت و کودک فقط برای دریافت جایزه رفتار می کرد. این تجربه نشان می دهد تشویق باید متناسب، به موقع و بیشتر غیرمادی باشد تا اثرگذار واقع شود. خواندن مطالب دیگر این وبسایت هم دیدگاه های ارزشمندی در اختیارم گذاشت.